ขั้นตอนการผลิตมะนาวนอกฤดู

ขั้นตอนการผลิตมะนาวนอกฤดู

          การทำมะนาวนอกฤดูให้ได้ผลดีนั้นต้องมีการเตรียมต้นมะนาวให้สมบูรณ์ เมื่อถึงเวลาบังคับให้มะนาวออกดอกจะทำให้มะนาวออกดอกติดผลดก ระยะเวลาในการบังคับให้มะนาวออกนอกฤดู ก็คำนวณจากช่วงออกดอกจนถึงเก็บเกี่ยว โดยทั่วไปใช้เวลาประมาณ 5 เดือนถึง 5 เดือนครึ่ง ดังนั้นถ้าจะให้ขายได้ราคาดีก็ต้องให้มะนาวออกดอกช่วงเดือน ตุลาคม จนไปเก็บเกี่ยวช่วงเดือนมีนาคมซึ่งราคามะนาวจะแพงมาก  ขั้นตอนการทำมะนาวนอกฤดูก็มีหลายสำนัก ลองพิจารณาดูแบบไหนทำแล้วสำเร็จก็เอาแบบนั้น สำหรับขั้นตอนการผลิตมะนาวนอกฤดูแบบทั่วไปมีดังนี้

          1.  ให้น้ำให้ปุ๋ยเพิ่มความสมบูรณ์ของต้นมะนาว การให้ปุ๋ยก็ขึ้นอยู่กับชนิดของดิน ถ้าเป็นดินทรายควรใช้สูตร 8-24-24  ดินเหนียว ใช้ 12-24-12 ดินทั่วไปใช้สูตร 15-15-15 หรือ 16-16-16 ใส่ประมาณต้นละ 1 กก. รอบๆทรงพุ่ม ถ้าจะให้ดีแบ่งใส่ทีละน้อยๆ จะดีมาก และควรหาปุ๋ยคอกใส่ไปด้วย อยากให้ดกมากๆก็มูลไก่ ค้างคาว การให้น้ำให้ปุ๋ยนี้ทำก่อนมะนาวออกดอกประมาณ 3 เดือน ประมาณเดือน มิถุนายน เพื่อให้น้ำและปุ๋ยสร้างความสมบูรณ์แก่ต้นมะนาว

          2. การบังคับให้มะนาวออกดอกด้วยวิธีต่างๆ หลังจากบำรุงต้นสมบูรณ์ดีแล้วก็เริ่มบังคับมะนาวด้วยวิธีต่างๆ เช่น  การงดน้ำ  ตัดยอดศึกษาได้จาก วิธีการบังคับให้มะนาวออกนอกฤดู ซึ่งแต่ละวิธีมีความเหมาะสมแตกต่างกันไป เช่น การงดน้ำให้ใบเหี่ยว แต่ถ้าช่วงงดน้ำมีฝนตกลงมาเยอะก็ไม่ประสบผลสำเร็จ ดังนั้นจะใช้วิธีไหนต้องปรับเปลี่ยนตามความเหมาะสมของพื้นที่เอง การบังคับให้มะนาวออกดอกนอกฤดูด้วยการทรมานนั้นอาจทำให้มะนาวโทรมเร็วหรืออาจตายได้ ควรทำด้วยความระมัดระวังและทำน้อยๆก่อนเพราะถ้าผิดพลาดอาจเสียหายมาก

          3. การดูแลดอกมะนาว  เมื่อมะนาวออกดอกแล้วจะมองเห็นมะนาวเป็นปุ่มเล็กๆ ซึ่งระยะนี้อ่อนแอมาก จะมีพวกเพลี้ยไฟและไรแดง เข้ามะทำลายควรฉีดสารเคมีป้องกัน หากเลือกยาที่ไม่เป็นอันตรายต่อแมลง (มะนาวที่สมบูรณ์ดอกจะเป็นดอกสมบูรณ์เพศซึ่งผสมกันเองในดอก แต่ถ้ามีแมลงช่วยในการผสมเกสรการติดผลก็ดีขึ้นอีก) จะทำให้มะนาวติดดอกออกผลดีมาก ช่วงนี้ไม่ต้องให้ปุ๋ยเพราะจะทำให้ดอกร่วง แต่ควรให้น้ำสม่ำเสมอ อย่ามากหรือน้อยเกินไปเพราะจะทำให้ดอกร่วงเหมือนกัน ส่วนการพิจารณาว่าให้น้ำมากน้อยแค่ไหนก็ให้พิจารณาตามพื้นที่เพราะดินแต่ละที่ไม่เหมือนกัน การพิจารณาใบมะนาวก็ได้อย่าให้ใบเหี่ยว ม้วนงอ

          4. การติดผลเล็ก  หลังจากมะนาวผสมเกสรแล้วกลีบดอกร่วงหมด และจะมองเห็นเป็นมะนาวผลเล็กๆขนาดเท่าเม็ดถั่วเขียว ให้พ่นสารเคมีอีกครั้งป้องกันเชื้อราและแมลงต่างๆ การฉีดสารเคมีคั้งนี้ก็เพื่อให้มะนาวผิวสวย ปราศจากร่องรอยการทำลายของแมลง ในระยะนี้มะนาวผลเล็กไม่ควรให้ปุ๋ยเพราะอาจทำให้ผลร่วงได้ และหากมะนาวแสดงอาการมีโรคให้ฉีดยากำจัดให้หมด  ในบางกรณี ที่มะนาวติดผลเล็กๆก่อนกำหนด เราสามารถชะลอให้มะนาวแก่ช้าลงโดยการใช้ปุยยูเรียน (46-0-0) 100 กรัม หรือประมาณ 1 ขีด ละลายกับน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นให้ผลมะนาวที่มีขนาดเท่าเมล็ดถั่วเขียว ฉีดทุกเดือน เดือนละครั้ง ฉีดประมาณ 2-4 ครั้ง สามารถยืดอายุเวลาการเก็บเกี่ยวได้ประมาณ 1-2 เดือน

          5. การบำรุงผล  เมื่อมะนาวมีขนาดใหญ่เท่าเมล็ดข้าวโพด ควรที่จะให้น้ำมะนาวเป็นระยะอย่างพอเพียง และควรมีการการเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดินโดยรอบใต้ทรงพุ่ม อาจจะใส่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกก็ได้ ส่วนปุ๋ยเคมี ก็ใช้ 15-15-15 ในอัตรา 500-1000 กรัม ต่อต้น ในช่วงนี้อย่าให้มะนาวขาดน้ำเด็ดขาดเพราะจะทำให้มะนาวแคะแกร็นได้ อาจให้ปุ๋ยทางใบร่วมด้วยก็ได้

วิธีบังคับให้มะนาวออกดอกนอกฤดู

วิธีบังคับให้มะนาวออกดอกนอกฤดู

          เมื่อมะนาวอายุได้ประมาณ 3 ปี ควรปล่อยให้มะนาวออกดอกและติดผลได้แล้ว มะนาวเป็นพืชที่ตอบสนองต่อน้ำและความชื้นในดินได้ดี ถ้าหากปล่อยให้มะนาวอดน้ำมากๆ จะสังเกตเห็นว่าใบมะนาวที่แก่จัดจะร่วงหล่นอย่างรวดเร็ว และดูคล้ายใกล้จะตายเต็มที แต่ถ้าได้รับน้ำและปุ๋ยมะนาวก็จะมีการแตกกิ่งและแตกใบใหม่ออกมามาก ใบที่แตกออกมานี้จะมีสีเขียวสดอยู่นาน ซึ่งลักษณะนี้จะไม่ไม่ค่อยออกดอกและไม่ค่อยติดผล เพราะฉะนั้นวิธีการบังคับให้มะนาวออกดอกจึงควรยึดหลักดังนี้ คือ ทำให้มะนาวที่มีใบอยู่มากนั้นให้มีใบน้อยลง และให้น้ำให้ปุ๋ยอย่างพอเหมาะ เพราะธรรมชาติของมะนาวนั้นหากมีการแตกกิ่งใหม่และผลิใบใหม่จะมีดอกออกมาด้วย ดังนั้นวิธีการบังคับให้มะนาวออกดอกนอกฤดูจึงสามารถทำได้หลายวิธี ซึ่งทุกวิธีสามารถทำให้มะนาวออกดอกได้ทั้งสิ้น แต่หากปฏิบัติโดยขาดความระมัดระวังหรือไม่ถูกหลักและขั้นตอนจำทำให้ต้นมะนาวโทรมหรือตายได้ วิธีที่ใช้กันคือ

          1. เด็ดยอดเพื่อให้แตกกิ่งใหม่  ทำได้โดยการเด็ดยอดอ่อนของมะนาวออกเสียทั้งหมด แล้วให้น้ำให้ปุ๋ยอย่างเต็มที่มะนาวจะเกิดการอั้นอยู่ที่ยอดทำให้มะนาวแตกยอดใหม่ แตกใบพร้อมการออกดอก

          2. รูดใบเก่าทิ้งเพื่อให้แตกใบใหม่  ผู้ที่ปลูกมะนาวเพียงเล็กน้อยใช้วิธีรูดใบทิ้งหรือเก็บใบทิ้งเด็ดยอดด้วยแต่หากมีมะนาวมากก็ไม่สามารถใช้วิธีนี้ได้ อาจใช้สารเคมีช่วย เช่น ใช้ยูเรียนเข้มๆฉีดให้ใบร่วง เมื่อใบร่วงไปแล้วส่วนหนึ่งเมื่อมะนาวได้รับน้ำและปุ๋ยก็จะแตกใบใหม่และออกดอกมาพร้อมด้วย

          3. ใช้มีดฟันโคนต้น หรือใช้ลวดเล็กๆ รัดที่โคนต้นเพื่อไม่ให้มะนาวส่งอาหารไปเลี้ยงกิ่งได้

          4. ใช้น้ำอุ่นฉีดให้ใบร่วง โดยใช้น้ำอุ่นฉีดให้ทั่วทรงพุ่มหลังจากนั้นใบมะนาวก็จะร่วง ให้น้ำให้ปุ๋ยมะนาวก็จะออกดอกผลิใบออกมา

          5. รวมควันไฟให้ใบร่วง ทำโดยการก่อกองไฟรอบๆทรงพุ่มของมะนาวโดยให้มีเฉพาะควันเท่านั้นอย่าให้มีเปลวไฟ ไม่โดยรมควันใบมะนาวจะร่วง เมื่อได้น้ำได้ปุ๋ยก็จะแตกใบอ่อนออกมาพร้อมดอก

          การบังคับมะนาวให้ออกดอกตามวิธีข้างต้นเป็นการทรมานมะนาวให้เกิดความเครียดแล้วออกดอก ทำให้มะนาวทรุดโทรมได้ หรืออาจได้ผลผลิตแต่ต้นตาย ส่วนวิธีที่ทำกันอยู่และไม่ทำให้มะนาวโทรมเกินไป คือการอดน้ำให้เหี่ยว  คือ งดให้น้ำมะนาวประมาณ 10-15 วัน มะนาวก็จะเหี่ยวระยะเวลาขึ้นอยู่กับลักษณะพื้นที่ ถ้าดินเก็บน้ำได้ดีก็ต้องใช้เวลานานหน่อย การสังเกตว่ามะนาวเหี่ยวได้พอเหมาะกับการบังคับให้ออกดอกหรือไม่คือ ใบมะนาวจะห่อจนกระทั่งถึงเพลาเย็นก็ยังไม่คืนตัวอันนี้เป็นอันว่าใช้ได้ รีบให้น้ำจนฉ่ำติดต่อกันสัก 5-7 วัน ใส่ปุ๋ยเร่งดอกเช่น 12-24-12 หรือ 9-27-27 หรือ 8-24-24 ประมาณ 1-2 กิโลกรัมต่อต้น ประมาณ 15 วันมะนาวก็จะออกดอกมาเต็มต้นเลย วิธีนี้หากช่วงที่เราอดน้ำมะนาวมีฝนชุกก็ทำได้อยากเหมือนกันเพราะใบไม่เหี่ยวสักที ก็ต้องอาศัยในช่วงที่ฝนทิ้งช่วงจึงจะได้จังหวะเหมาะกับการบังคับวิธีนี้ เพราะถ้าจะให้มะนาวออกดอกขายได้ช่วงฤดูแล้งก็ต้องให้ออกดอกช่วง กันยายน และตุลาคม ซึ่งมันเป็นฤดูฝนพอดี

การให้น้ำมะนาว

การให้น้ำมะนาว

            การให้น้ำมะนาวเป็นสิ่งจำเป็นมากในการทำสวนมะนาว  เพราะมะนาวไวต่อน้ำและปุ๋ยมาก ต้องให้น้ำสม่ำเสมอมะนาวจะเติบโตได้ดีไม่ชะงัก ต้นสมบูรณ์แข็งแรง การรบกวนจากแมลงและเชื้อโรคต่างๆก็จะน้อยลงไปด้วย  ในระยะแรกของการปลูกควรให้น้ำทุกวัน ไม่ต้องให้จนแฉะนะครับเดี๋ยวรากจะเน่าเสียก่อนประมาณ 1 เดือนค่อยลดลงมาโดยสังเกตถ้าโคนต้นแห้งก็ให้น้ำได้ อย่ารอจนกระทั่งไปเหี่ยว มะนาวจะชะงักการเจริญเติบโต การให้ผลผลิตก็ช้าตามไปด้วย ค่าดูและรักษาก็เพิ่มขึ้น

            การให้น้ำระยะต้นโต สังเกตดูโคนต้นอย่าให้แห้งเป็นดีที่สุด จริงๆอย่างน้อยต้องให้น้ำสัปดาห์ละครั้งเพื่อเป็นการฝึกมะนาวครับ เพราะเราต้องกระตุ้นให้มะนาวออกดอกในช่วงเดือนกันยายน-ตุลาคม ซึ่งเป็นช่วงที่ฝนกำลังตก ถ้ามะนาวเคยชินกับการได้รับน้ำบ่อยๆ การกระตุ้นให้ออกดอกก็ง่าย

            การให้น้ำระยะติดดอกออกผล ในช่วงออกดอกมะนาวต้องการน้ำน้อยมาก ควรให้เวลาดินแห้งบ้างถ้าหากให้น้ำมากเกินไปมะนาวก็จะสร้างใบมากทำให้ต้นมะนาวเฝือใบ ใบทึบ สะสมโรค และติดผลน้อย ดังนั้นระยะออกดอกควรให้น้ำน้อยๆ เพื่อให้มะนาวสะสมอาหารได้เต็มที่ เมื่อมะนาวออกดอกติดผลเล็กแล้วจึงให้น้ำอย่างเต็มที่และสม่ำเสมอ ในช่วงที่ติดผลอ่อนหากขาดน้ำมะนาวจะร่วง ติดผลน้อย

            วิธีการให้น้ำ หากเป็นแบบยกร่องมีน้ำอยู่ระหว่างร่อง เวลาให้น้ำก็ปล่อยน้ำเข้า แต่ในสภาพที่ดอนก็ใช้ระบบน้ำสปริงเกอร์แลย เลือกเอาแบบไหนปัจจุบันที่ให้เลือกมากมายหลายแบบ การให้น้ำแบบยกร่องนั้นมีข้อดีคือระบายน้ำออกได้ทำให้ควบคุมความชื้นในดินได้หากฝนไม่ตก  การปลูกในที่ดอนมีวิธีการให้น้ำได้หลายแบบ ทั้งแบบสปริงเกอร์ แบบน้ำหยด  หรือใช้สายยางรดเลยก็ได้